Bitcoin ETF là gì? Tại sao Bitcoin ETF lại quan trọng đến vậy?

Vào năm 2018, quỹ Bitcoin ETF đã trở thành tâm điểm tại thị trường tiền điện tử, nhiều thông tin cho rằng CBOE đã nộp đơn xin mở Bitcoin ETF lên SEC. Quỹ Bitcoin ETF là gì? Bitcoin ETF hoạt động ra sao? Cơ hội và rủi ro của quỹ là gì, vì sao SEC chưa phê duyệt? Cùng ICOViet tìm hiểu câu trả lời trong bài viết ngay sau đây.

Quỹ ETF là gì?

ETF viết tắt của Exchange Traded Fund hay còn được gọi là Quỹ giao dịch hoán đổi, quỹ đầu tư trên các sàn giao dịch chứng khoán, tương tự như giao dịch cổ phiếu. Bạn có thể hình dung ETF như một giỏ chứa nhiều loại tài sản như cổ phiếu, hàng hóa,… Các tài sản trong giỏ này sẽ được kiểm soát bởi một tổ chức hay người quản lý quỹ và giao dịch với giá trị tài sản ròng xấp xỉ.

Để cụ thể hơn, chúng ta hãy tìm hiểu một ví dụ: Trong trường hợp bạn có một số tiền và đem đầu tư vào cổ phiếu, bạn cho rằng ngành dầu mỏ đang mang lại lợi nhuận cao nhất. Thay vì bạn đầu tư tất cả số tiền đó vào công ty dầu khí A, bạn sẽ đầu tư số tiền đó đổ vào một quỹ ETF có chứa cổ phiếu của các công ty dầu khí A, B, C… Và bạn chỉ cần tiếp tục quan sát quá trình hoạt động của các công ty này thông qua quỹ ETF.

Bitcoin ETF là gì?

Bitcoin ETF là gì? Bitcoin ETF là một giỏ đầu tư mô phỏng tất cả chỉ số Bitcoin của các công ty cấu thành của nó. Bitcoin ETF sẽ quan sát giá trị của Bitcoin và được giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán. Khi đầu tư vào quỹ Bitcoin ETF, bạn phải phân tích giá trị của Bitcoin mà không cần sở hữu ví Bitcoin để bảo vệ tài sản. Dưới đây là những ưu và nhược điểm của bitcoin ETF. Nhà đầu tư sẽ không được sở hữu trực tiếp Bitcoin, tương tự như các quỹ Gold ETF (GLD).Quỹ Bitcoin ETF hoạt động như chứng khoán phái sinh. Hình thức này sẽ giúp các nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm dễ dàng tham gia vào thị trường Bitcoin. Quỹ Bitcoin ETF, hỗ trợ các nhà đầu tư cá mập đầu tư vào nhiều loại tiền điện tử cùng một lúc, hoặc đầu tư vào cổ phiếu và đầu tư vào Bitcoin trong một danh mục đầu tư duy nhất.

Bitcoin ETF phát hành lúc nào?

Vào năm 2013, anh em nhà Winklevoss đã nộp đơn xét duyệt quỹ Bitcoin ETF. Tuy nhiên, SEC – Ủy ban Chứng khoán Hoa Kỳ đã không thông qua bởi còn quá nhiều rủi ro. 4 năm sau đó, vào ngày 11 tháng 3 năm 2017, Bitcoin ETF lại tiếp tục đề đơn xin được xét duyệt. Nếu SEC phê duyệt Bitcoin ETF sẽ được niêm yết trên sàn BATS Global Markets. 

Nếu không được xét duyệt dự án này phải tiếp tục cải tiến, khắc phục những vấn đề còn tồn đọng. Ngoài quỹ Bitcoin ETF của anh em nhà Winklevoss, thị trường còn đang mong chờ hai quỹ khác là Barry Sibert và SolidX Bitcoin Trust sẽ được niêm yết tại sàn chứng khoán New York nếu được SEC thông qua.

Những thách thức của Bitcoin ETF

SEC vẫn chưa sẵn sàng phê duyệt quỹ Bitcoin ETF vì lý do bảo vệ người dùng và thị trường.

• Bitcoin biến động quá mạnh, thị trường đã liên tục thay đổi giá, khiến SEC lo ngại về sự mất cân bằng.
• Vẫn còn nhiều vấn đề tiêu cực đối với Bitcoin khiến SEC từ chối: Có quá nhiều trang web cá cược Bitcoin. Vào tháng 2 năm 20217 Anthony Murgio đã nhận tội với mức án 35 năm tù tại Liên bang vì tội rửa tiền, lừa đảo từ sàn giao dịch coin MX. Lucrezia Ricchiuti liên kết Bitcoin với tổ chức mafia, tạo tranh cãi giữa Thượng viện Ý và Ủy ban Phòng chống Mafia. Nhiều sàn giao dịch tiền điện tử bị hacker tấn công.
• Trung Quốc cường quốc thứ 2 thế giới kiểm soát tất cả các giao dịch BTC, SEC sợ thị trường tiền điện tử bị Trung Quốc thao túng.

Tại sao Bitcoin ETF lại quan trọng đến vậy?

ETF được tạo ra như thế nào?

Khi một quỹ ETF muốn phát hành cổ phiếu mới của riêng quỹ, quỹ buộc phải chuyển sang một người nào đó gọi là người tham gia được ủy quyền hay AP để được giúp đỡ. AP là người chịu trách nhiệm mua các tài sản cơ bản mà một ETF muốn tham gia đầu tư. Để hoạt động AP này cần yêu cầu giấy phép từ một nhà cung cấp ETF và thường là các tổ chức tài chính có vốn hóa lớn.

Để tạo ETF cần ba bước:

• Đầu tiên AP cần mua các tài sản cơ bản. Nếu một ETF tập trung vào các cổ phiếu trong rổ  S&P500, AP sẽ bỏ ra một khoản tiền tương ứng với mỗi chứng khoán dựa trên trọng số chỉ số.
• Bước 2: AP gửi tài sản cho nhà cung cấp ETF.
• Bước 3 nhà cung cấp ETF sẽ gửi cổ phiếu của quỹ trở lại cho AP. Giá trị của các cổ phiếu AP nhận tương ứng với tài sản mà nhà cung cấp ETF được trả.

ETF được đổi như thế nào?

Quy trình quy đổi ETF hoạt động ngược lại: Đầu tiên AP gửi cổ phiếu ETF mà họ muốn đổi nhà nhà cung cấp ETF và họ sẽ trả lại các tài sản cơ bản lại cho AP. 

Làm thế nào để một ETF giữ giá của nó giống như tài sản cố định của nó?

Vì ETF được giao dịch như chứng khoán nên giá trị của nó cũng sẽ biến động theo nhu cầu cung cầu của thị trường.

Trong nhiều trường hợp gái có thể cao hơn tài sản cơ bản, hay giá trị tài sản ròng NAV. Nếu tình huống này xảy ra, ETF sẽ được giao dịch với mức phí bảo hiểm, và ngược lại thì ETF sẽ được giao dịch với mức chiết khấu.

AP sẽ phân biệt phí bảo hiểm và chiết khấu để giá trị thị trường gắn kết với NAV.

Trong trường hợp ETF vượt qua NAV, AP sẽ mua một số tài sản cơ bản gửi cho nhà cung cấp ETF, và họ sẽ phát hành cổ phiếu mới cho AP. Ap sẽ được bán cổ phiếu này trên thị trường. 

Nếu nhu cầu vẫn được cân bằng, nguồn cung cao  hơn khiến giá ETF giảm và đưa nó quay lại NAV.

Trong trường hợp ETF thấp hơn NAV, AP sẽ mua một số cổ phiếu ETF và đổi chúng lấy các tài sản cơ bản. Sau đó AP bán các tài sản cơ bản với mức giá NAV để tạo ra lợi nhuận. Lợi nhuận có thể được sử dụng để mua lại cổ phiếu ETF có giá trị hơn.

Sự sụt giảm nguồn cung, giả sử nhu cầu liên tục, sẽ làm tăng giá của ETF và đẩy nó về phía NAV.

Bitcoin ETF hoạt động như thế nào?

ETF về cơ bản hold Bitcoin

Bitcoin ETF hoạt động tương tự các quỹ ETF đã mô tả, khác ở việc AP có thể tùy chọn gửi qua rổ tiền mặt hoặc Bitcoin. Bởi vì nhiều AP muốn mua Bitcoin hơn là giữ nó. Khi AP gửi một giỏ tiền mặt, nhà cung cấp ETF sẽ giao dịch tiền mặt cho Bitcoin. Và nhà cung cấp ETF sẽ trả lại các cổ phiếu có giá trị tương ứng, AP sẽ mất ít phí giao dịch hơn.

Ưu điểm:

• Chi phí giao dịch thấp: Có thể nói là là “rẻ bèo” để giao dịch ETF, đặc biệt là khi so sánh với phí giao dịch cực kỳ cao giữa tiền pháp định với Bitcoin.
• Theo dõi hiệu suất Bitcoin: ETF nắm giữ Bitcoin, nên chúng sẽ theo dõi hiệu suất của Bitcoin. AP có thể định giá chênh lệch giữa ETF và NAV để kiếm lợi nhuận, điều này loại bỏ chiết khấu và phí bảo hiểm lớn.
• Thanh khoản thị trường cao: Bitcoin được giao dịch với khối lượng hàng ngày lên tới hàng tỷ. Rủi ro của các thị trường mất thanh khoản không có nhiều tác động đến việc mua lại.

Nhược điểm và sự lo ngại:

• Rủi ro về đối tác: Nhà cung cấp ETF vẫn không hoàn toàn tin tưởng vào Bitcoin và phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa bảo mật để tránh trộm cắp.
• Chi phí cao cho mỗi cổ phiếu: Khả năng đợt đầu tiên chào bán của ETF sẽ không có sẵn cho các nhà đầu tư bán lẻ. Để giải tỏa những lo ngại của SEC về việc bảo vệ các nhà đầu tư bán lẻ, việc mua tối thiểu ETF Bitcoin được đề xuất của VanEck là 25 BTC.
• Tỷ lệ chi phí cao hơn: Quỹ Bitcoin ETF có phí cao hơn so với các quỹ ETF thông thường bởi chi phí giao dịch cao mà AP phải trả trong việc tạo và mua lại cổ phiếu ETF khi họ chọn gửi tiền hoặc mua lại giỏ tiền mặt của họ. VanEck đang có kế hoạch tính phí 1.000 đô la cho mỗi lần mua lại và hoán đổi, cùng một số phí giao dịch biến đổi TBD đầu trang.
• NAV không chính xác: Hoán đổi được thực hiện dựa trên NAV nếu NAV không chính xác sẽ tác động lên mức chênh lệch giá. Dda số các quỹ ETF NAV được tính mỗi ngày một lần. Nhưng vì thị trường Bitcoin rất biến động, các biện pháp NAV trong ngày là cần thiết. Ví dụ, VanEck ETF có kế hoạch sử dụng Chỉ số Bitcoin MVIS được cập nhật liên tục sau 15 giây. Nhưng, việc xác định NAV có thể khó khăn vì giá có thể thay đổi trên nhiều sàn giao dịch.
• Thị trường có thể khiến các quỹ ETF đóng cửa nhưng mở cửa cho Bitcoin. Giá có thể giảm đáng kể trong thời gian này và các nhà đầu tư sẽ không thể giảm thiểu tổn thất trong một thị trường đóng cửa. Giờ giao dịch không đồng thời cũng có thể mở rộng khoảng cách giữa giá ETF và NAV.

ETF dùng để mua Bitcoin phái sinh

ETF thứ hai sẽ không giữ bất kỳ BTC nào. ETF sẽ bắt chước hiệu suất của BTC thông qua giao dịch hợp đồng tương lai, ứng dụng công cụ từ thị trường tiền tệ và đầu tư dưới dạng đào nhiều loại coin.

Ưu điểm: Không lo sợ rủi ro bảo mật khi nắm giữ BTC.

Nhược điểm và sự lo ngại:

• Rủi ro nhà quản lý: Nỗ lực để quan sát hiệu suất của Bitcoin, nhà quản lý tích cực sẽ làm giảm hiệu suất hoạt động của BTC.
• Chi phí quản lý: Sẽ tính phí cao hơn so với các đối tác thụ động hay còn gọi là tỷ lệ chi phí quản lý (MER).
• Rủi ro cuộc gọi ký quỹ
• Rủi ro đòn bẩy: Việc sử dụng các công cụ tài chính đòn bẩy, ngay cả biến động giá ngắn hạn cũng có thể ảnh hưởng xấu đến hiệu suất của quỹ.

Tại sao SEC (Ủy ban Chứng khoán Hoa Kỳ) tiếp tục trì hoãn ETF?

SEC đã buộc phải rút hoặc trì hoãn việc phê duyệt mọi ETF Bitcoin. Trong một lá thư được viết bởi Dalia Blass vào tháng 1 năm 2018, SEC đã nêu lên những lý do cho nỗi sợ hãi của họ.

• Định giá: Định giá NAV rất quan trọng vì nó xác định AP gửi hoặc nhận được bao nhiêu trong quá trình tạo và mua lại. SEC lo ngại rằng vì tiền điện tử sẽ biến động và giá trao đổi có thể phân chia, các biện pháp NAV sẽ không chính xác.

• Tính thanh khoản: SEC quan ngại việc giảm giá mỗi ngày quá lớn, sẽ khiến thị trường tiêu chuẩn biến động và có thể không có đủ thanh khoản để thị trường không bị trượt giá quá lớn. Bên cạnh đó, SEC cũng sợ ETF dựa trên hợp đồng tương lai có thể phát triển quá đại diện cho toàn bộ thị trường Bitcoin, do đó ảnh hưởng đến hiệu suất và thanh khoản của quỹ.
• Lưu ký: Lo ngại về sự bảo mật, an ninh mạng khi giữ Bitcoin.
• Lo ngại thao túng, lừa đảo
• Chi phí giao dịch Bitcoin ETF cao: Thông thường SPDR S&P500 tính phí giao dịch khoảng 0.09% mỗi năm, dự đoán phí giao dịch Bitcoin ETF lê đến 1-3%.
• Chỉ số ETF quá xa vời: để tạo quỹ ETF với 20 loại coin hàng đầu theo vốn hóa thị trường là rất khó.
• Không dành cho nhà đầu tư bán lẻ: theo VanEck để giao dịch Bitcoin ETF bạn phải có ít nhất 25 BTC. 

Lời kết

Mặc dù chưa được SEC thông qua, nhưng Bitcoin ETF đã được nhiều nhà đầu tư mong đợi. Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC) tin rằng cơ hội của một ETF bitcoin được phê duyệt vào năm 2019 lên tới “90% tại thời điểm này” trích dẫn thực tế là “thị trường tiền điện tử đã được kiểm duyệt và các nhà quản lý đã theo dõi vì sự thiếu kịch tính xung quanh hợp đồng tương lai bitcoin trên một số sàn giao dịch toàn cầu.” Hy vọng thông qua bài viết bạn đã hiểu được Bitcoin ETF là gì? Cơ hội cũng như rủi ro mà quỹ mang lại cho nhà đầu tư.